Örgü, ipliklerin veya diğer esnek malzemelerin iç içe geçirilmesiyle kumaş veya tekstil ürünleri oluşturma sanatıdır. El örgüsü veya örgü makinesi kullanılarak yapılabilir. Örgü teknikleri, basit ilmeklerden karmaşık desenlere kadar geniş bir yelpazede çeşitlilik gösterir. Bu makalede, en yaygın ve önemli örgü tekniklerine genel bir bakış sunulmaktadır.
Düz örgü, her sırada aynı ilmeğin (düz ilmek) örülmesiyle elde edilen en temel örgü tekniğidir. Kolaylığı nedeniyle yeni başlayanlar için idealdir. Her iki yüzü de aynı görünüme sahiptir. Diğer adı Haroşa Örgüsü'dür.
Ters örgü, düz örgünün tersidir. İlmekler, şişe farklı bir yönden alınarak örülür. Genellikle düz örgü ile birlikte kullanılarak farklı desenler oluşturulur.
Lastik örgüsü, genellikle giysilerin etek, kol ve yaka kısımlarında kullanılan elastik bir örgü tekniğidir. Genellikle 1 düz 1 ters, 2 düz 2 ters gibi kombinasyonlarla örülür. Bu kombinasyonlar, örgünün esnek ve toparlayıcı olmasını sağlar.
Ajurlu örgü, delikli ve dantel benzeri bir görünüm elde etmek için kullanılan bir tekniktir. İlmeklerin artırılması ve azaltılması ile desenler oluşturulur. Ajur kelimesi Fransızca kökenlidir ve "delik" anlamına gelir.
Saç örgüsü, ilmeklerin belirli bir düzen içinde yer değiştirilmesiyle elde edilen kablo benzeri bir desendir. Özel bir kablo şişi kullanılarak ilmekler geçici olarak tutulur ve sonra örgüye dahil edilir.
Jakarlı örgü, farklı renklerdeki ipliklerin kullanılmasıyla karmaşık desenler ve resimler oluşturmayı sağlayan bir tekniktir. Bu teknik, genellikle jakar makineleri ile uygulanır.
Entrelak örgüsü, küçük dikdörtgen veya kare parçaların örülerek birleştirilmesiyle elde edilen bir tekniktir. Bu parçalar, farklı renklerde örülerek ilginç ve geometrik desenler oluşturulabilir.
Tığ işi, tek bir tığ kullanılarak iplikten ilmekler oluşturma tekniğidir. Tığ işi, farklı ilmek türleri ve kombinasyonları ile çeşitli desenler ve dokular elde etmeyi sağlar.
Zincir, tığ işinin temelidir. İpliğin tığa dolanması ve çekilmesiyle oluşturulan bir ilmek dizisidir. Genellikle projelerin başlangıcında kullanılır.
Sık iğne, tığ işinde en sık kullanılan ilmek türüdür. İpliğin tığa dolanması, ilmeğin içinden geçirilmesi ve tekrar ipliğin dolanarak çekilmesiyle oluşturulur.
Trabzan, sık iğneye göre daha yüksek bir ilmek türüdür. İpliğin tığa bir veya daha fazla kez dolanması, ilmeğin içinden geçirilmesi ve tekrar ipliğin dolanarak çekilmesiyle oluşturulur. Tek trabzan, ikili trabzan, üçlü trabzan gibi çeşitleri vardır.
Tunus işi, tığ işi ve örgü arasında bir tekniktir. Uzun bir Tunus işi tığı kullanılarak ilmekler bir sıra boyunca tığda tutulur ve sonraki sırada kapatılır. Bu teknik, kalın ve yoğun bir doku oluşturur.
Çatal örgüsü, özel bir örgü çatalı kullanılarak yapılan bir tekniktir. İplik, çatalın etrafına dolanarak ilmekler oluşturulur ve bu ilmekler birleştirilerek bir şerit elde edilir. Bu şeritler, daha sonra çeşitli şekillerde kullanılarak süs eşyaları, giysiler veya aksesuarlar oluşturulabilir.
Mekik oyası, bir mekik ve iplik kullanılarak yapılan bir dantel türüdür. Mekik, ipliği taşımak ve düğümleri oluşturmak için kullanılan küçük bir araçtır. Mekik oyası, genellikle ince ve zarif desenler oluşturmak için kullanılır.
Örgüde kullanılacak iplik, projenin türüne ve istenen sonuca göre seçilir. En yaygın iplik türleri şunlardır:
Örgü şişleri, ilmekleri tutmak ve örmek için kullanılan araçlardır. Farklı boyutlarda ve malzemelerde (metal, ahşap, plastik) bulunurlar. Şiş boyutu, ipliğin kalınlığına ve istenen örgü sıklığına göre seçilir.
Tığlar, tığ işi yapmak için kullanılan kancalı araçlardır. Farklı boyutlarda ve malzemelerde (metal, ahşap, plastik) bulunurlar. Tığ boyutu, ipliğin kalınlığına ve istenen ilmek boyutuna göre seçilir.
Örgü projelerinde kullanılan diğer yardımcı malzemeler şunlardır:
Örgüde kullanılan bazı temel terimler şunlardır:
Örgü, sadece bir hobi değil, aynı zamanda birçok faydası olan bir aktivitedir. İşte bazı faydaları: